Tytuł: Działalność nierejestrowana – jak zacząć legalnie i bez ZUS? Sprawdź krok po kroku
Data publikacji: 13 czerwca 2025
Data ostatniej aktualizacji: 13 czerwca 2025
Autor artykułu: Karol Wysocki
Chcesz zarabiać na swojej pasji, sprzedawać produkty lub oferować usługi bez rejestrowania firmy i opłacania składek ZUS? Działalność nierejestrowana to legalna i prosta forma dorabiania, która zyskuje na popularności wśród freelancerów, rękodzielników i osób testujących swój pomysł na biznes.
To rozwiązanie idealne dla początkujących, studentów, rodziców na urlopach wychowawczych czy osób pracujących na etacie. W artykule znajdziesz praktyczne wskazówki, aktualne limity i obowiązki, a także porady, jak prowadzić taką działalność zgodnie z przepisami.
W skrócie, w tym artykule:
- Co to jest działalność nierejestrowana i kto może z niej skorzystać
- Jakie warunki trzeba spełnić, by zacząć legalnie
- Kiedy nie trzeba płacić składek ZUS
- Jak wystawiać rachunki i płacić podatki
- Praktyczne przykłady zastosowania
- Co grozi za złamanie przepisów
- Kiedy warto przekształcić ją w działalność gospodarczą
Czytaj dalej, aby poznać wszystkie szczegóły…
Spis treści
- Czym jest działalność nierejestrowana?
- Kto może prowadzić działalność nierejestrowaną?
- Jakie warunki trzeba spełnić?
- Czy trzeba płacić ZUS?
- Jak wystawiać rachunki i ewidencjonować przychody?
- Podatki i rozliczenia – co trzeba wiedzieć?
- Przykłady działalności nierejestrowanej w praktyce
- Najczęstsze błędy i konsekwencje
- Kiedy warto zarejestrować firmę?
- Podsumowanie i rekomendacje
Czym jest działalność nierejestrowana?
Działalność nierejestrowana to forma zarobkowania, która nie wymaga rejestracji w CEIDG, a co za tym idzie – nie wiąże się z obowiązkiem płacenia składek ZUS. To idealna opcja dla osób, które chcą przetestować pomysł na biznes lub dorabiać niewielkie kwoty.
Uregulowana została w art. 5 ust. 1 ustawy – Prawo przedsiębiorców.
Kto może prowadzić działalność nierejestrowaną?
Z tej formy działalności mogą skorzystać osoby fizyczne, które:
- Nie prowadziły działalności gospodarczej w ciągu ostatnich 60 miesięcy
- Ich miesięczny przychód z działalności nie przekracza 75% minimalnego wynagrodzenia brutto (w 2025 roku to 3 180 zł brutto/miesięcznie)
- Prowadzą działalność we własnym imieniu i na własny rachunek
Jakie warunki trzeba spełnić?
Aby działać zgodnie z prawem:
- Nie można przekroczyć miesięcznego limitu przychodu
- Konieczne jest prowadzenie uproszczonej ewidencji sprzedaży
- Obowiązkowe jest rozliczenie przychodów w zeznaniu rocznym PIT-36
- Trzeba przestrzegać przepisów sanitarnych, podatkowych i konsumenckich
Czy trzeba płacić ZUS?
Nie. To jedna z największych zalet działalności nierejestrowanej – brak obowiązku zgłaszania się do ZUS i opłacania składek.
Uwaga: Nie dotyczy to sytuacji, gdy osoba wykonuje działalność w ramach innej umowy (np. zlecenia), która skutkuje obowiązkiem ubezpieczeń.
Jak wystawiać rachunki i ewidencjonować przychody?
Choć nie jesteś firmą, masz obowiązek:
- Prowadzić prostą ewidencję sprzedaży (ręcznie lub w Excelu)
- Wystawiać rachunki (na żądanie klienta lub zawsze przy B2B)
- Przechowywać dowody sprzedaży minimum 5 lat
Można korzystać z darmowych generatorów rachunków online.
Podatki i rozliczenia
Działalność nierejestrowana nie zwalnia z podatków:
- Przychody wpisujesz do PIT-36 jako inne źródła
- Koszty możesz odliczyć, jeśli je udokumentujesz
- Stawka podatku: skala (12% lub 32% w zależności od dochodu)
- Nie płacisz VAT, jeśli nie przekraczasz 200 000 zł rocznego obrotu (zwolnienie podmiotowe)
Przykłady działalności nierejestrowanej w praktyce
Oto, jakie zajęcia możesz legalnie wykonywać bez rejestrowania firmy:
- Korepetycje, lekcje języków obcych
- Sprzedaż rękodzieła (np. biżuterii, świec)
- Usługi graficzne, copywriting, ilustracje
- Domowe wypieki, przetwory
- Usługi drobne: szycie, naprawy, malowanie twarzy na festynach
Najczęstsze błędy i konsekwencje
Nieświadome błędy mogą kosztować:
- Przekroczenie limitu – grozi obowiązek rejestracji działalności z datą przekroczenia
- Brak rachunków – problem przy ewentualnej kontroli skarbowej
- Prowadzenie działalności niedozwolonej (np. wymagającej koncesji)
Kiedy warto zarejestrować firmę?
Działalność nierejestrowana to tylko pierwszy krok. Warto przejść na działalność gospodarczą, gdy:
- Regularnie przekraczasz limit przychodu
- Chcesz zatrudniać pracowników
- Chcesz rozwijać firmę i korzystać z dotacji, leasingu czy kredytu
Wtedy warto rozważyć ulgę na start, mały ZUS, działalność nierejestrowaną z JDG jako kontynuacją.
Podsumowanie i rekomendacje
Działalność nierejestrowana to świetna forma dorabiania, testowania pomysłu czy działalności „na próbę”. Daje dużą elastyczność i minimalne obciążenia fiskalne, ale wymaga podstawowej wiedzy z zakresu ewidencji, podatków i przepisów konsumenckich.
Rekomendacje dla początkujących:
- Zaczynaj od małych kroków – ucz się i obserwuj rynek
- Dokumentuj każdą sprzedaż – dla własnego bezpieczeństwa
- Planuj rozwój z wyprzedzeniem – przekształcenie w firmę nie musi być trudne
- Nie bój się korzystać z porad doradców podatkowych – to dobrze zainwestowane pieniądze
Dodaj komentarz